Een nieuw lid meldt zich aan bij de vereniging. Wie bepaalt of deze persoon lid kan worden of dat die wordt geweigerd? Meestal is dat het bestuur. Verenigingen kunnen uitgebreide regels opstellen voor wie er wel en niet lid mag worden.
Nieuwe leden
Het toelaten en weigeren van leden gebeurt normaal gesproken door het bestuur, tenzij er een andere regeling in de statuten staat. Bijvoorbeeld door een toelatings- of ballotagecommissie.
Leden toelaten
Bij sommige verenigingen worden leden automatisch toegelaten. De aanmelding, registratie en betaling van de eerste contributie is voldoende om lid te worden. Aan iemand die zich als lid van de omroepvereniging laat inschrijven zal men niet vragen of hij/zij de doelstellingen van de omroep wel onderschrijft. Kleine verenigingen zullen er meer behoefte aan hebben om te kijken of het toekomstige lid ‘past’ binnen de vereniging.
Voorwaarden aan lidmaatschap toegestaan
Het stellen van voorwaarden voor het toelaten als lid is heel acceptabel. Het mag alleen geen discriminatie zijn vanwege godsdienst, levensovertuiging, huidskleur, ras, sekse, leeftijd, o.i.d. Dit is in de praktijk moeilijk vast te stellen, maar:
- De Christelijke Jongeren Vereniging zal geen ouderen toelaten, van welke levensovertuiging dan ook.
- De Vereniging van PlattelandsVrouwen zal geen mannelijke stadsbewoners als lid werven.
- Aan de andere kant zal een Iman ook geen lid willen worden van een club van katholieke theologen.
Dit ligt anders wanneer een vereniging bepaalde kwaliteiten of opleidingen van haar leden verwacht. Een vereniging van accountants zal als voorwaarde stellen dat men afgestudeerd accountant is en wellicht ook dat men het beroep daadwerkelijk uitoefent.
Weigeren
Binnen sommige verenigingen, zeker wanneer er een toelatings- of ballotagecommissie is, zijn uitgeschreven criteria waarom men leden toelaat en afwijst. Het bestuur hoeft wettelijk geen motivatie te geven om een lid te weigeren. Zijn er echter voor de betrokkene grote belangen gemoeid bij toelaten dan zal zorgvuldig te werk moeten worden gegaan. Denk bijvoorbeeld aan een huisarts die toegelaten wil worden tot de plaatselijke huisartsenvereniging. De reden van afwijzing zal in die situatie niet kunnen ontbreken.
Bezwaar tegen lidmaatschap
Het geweigerde lid kan bezwaar maken tegen de weigering. Wees duidelijk over de termijn waarbinnen dit moet gebeuren. De Algemene Vergadering (of een ingestelde beroepscommissie) kan alsnog over het al of niet toelaten beslissen, ook zonder dat de betrokkene daar uitdrukkelijk een verzoek toe indient, maar is dit niet verplicht.
